Wat is veiligheid op de werkvloer?
Veiligheid op het werk omvat alles dat bijdraagt tot de veiligheid op de werkvloer voor elk type werknemer. De 3 belangrijkste velden zijn:
- Werkomgeving
- Arbeidsmiddelen (materiaal)
- Gedrag
Je denkt bij veiligheid op de werkvloer misschien spontaan aan industriële omgevingen of magazijnen, maar een arbeidsongeval kan overal gebeuren. Wees er dus zeker waakzaam voor dat je ook voor je kantoor een doorgedreven veiligheidsbeleid hebt.
Arbeidsongevallen voorkomen
Het is cruciaal dat je als werkgever investeert in ongevallenpreventie en een slim veiligheidsbeleid met risicomanagement. Niet enkel omdat het wettelijk verplicht is, maar omdat je een veilige en gezonde werkomgeving wil voor al je personeel.
Binnen dat kader ben je bovendien ook wettelijk verplicht om een arbeidsongevallenverzekering af te sluiten.
Wat is risicomanagement?
Risicomanagement is een continu proces dat risico’s op de werkvloer identificeert en inschat. Het schat in hoe realistisch bepaalde risico’s zijn en maakt preventie zo gerichter en gemakkelijker. Risicomanagement is een vast onderdeel van elk bedrijfsbeleid en verhoogt stelselmatig de veiligheid op de werkvloer.
Securex helpt je:
- Potentiële risico’s te identificeren
- Rapporten op te stellen over je bevindingen
- De nodige actiepunten te implementeren
Integraal Risicomanagement (IRM)
Met Integraal Risicomanagement bedoelen we dat je op elk vlak de veiligheid op de werkvloer gaat evalueren en opvolgen. Dat doe je procesmatig, door telkens dezelfde stappen grondig te doorlopen en duidelijke actieplannen op te stellen.
Voor een goede risicoanalyse onderneem je 4 stappen:
- Maak het beheersbaar door je organisatie op te splitsen in behapbare stukken of 'risicodomeinen’
- Op basis van de specifieke risico’s die horen bij bepaalde functies, bedrijfslocaties of activiteiten: ‘beeldschermwerker’, ‘chauffeur’, logistiek medewerker’, ‘fabriekshal’, ‘magazijn’, ...
- Op basis van de belangrijkste risico's op de werkvloer: brand, verkeerd gebruik van arbeidsmiddelen, explosiegevaar, elektrocutie, intern verkeer, blootstelling aan chemische, biologische of fysische agentia
- Voer daarna per risicoveld risicodomein een risicoanalyse uit
- Identificeer potentiële gevaren op de korte en lange termijn
- Maak een inschatting van het risico op ongevallen
- Na het ‘lokale’ niveau onderzoek je de risico’s die in de hele organisatie voorkomen
- Bepaal de prioriteiten in overleg met het management en je EDPBW
- Bepaal het budget, maak een tijdlijn en neem alle maatregelen op in je Globaal Preventieplan (GPP) en je Jaaractieplan (JAP)
Securex bewaart alle maatregelen en adviezen (bijvoorbeeld na een bedrijfsbezoek, een onderzoek van een arbeidsongeval, een specifieke risicoanalyse…) in het Health & Safety Online platform. Hier kan je ook je eigen acties bijhouden om snel alle gewenste acties op te nemen in een overzichtelijk jaaractieplan (JAP) of globaal preventieplan (GPP).
Wat zijn arbeidsmiddelen?
Arbeidsmiddelen zijn alle machines, gereedschappen en apparaten die je werknemers op de arbeidsplaats gebruiken. Letterlijk elk middel waarmee ze arbeid verrichten.
Aangezien arbeidsmiddelen een sterke impact hebben op de veiligheid en het welzijn van je werknemers op de werkvloer, is het belangrijk om:
- Goed na te gaan of je de juiste middelen aankoopt
- Veiligheidsinstructies op te stellen
- De correctheid van het gebruik te analyseren
Je interne preventieadviseur of EDPBW helpt je daarbij door:
- Arbeidsmiddelen voor aankoop te analyseren
- Inbedrijfstellingrapporten en veiligheidsinstructies op te stellen
- De nalevingsanalyse uit te voeren en vast te leggen
Arbeidsmiddelen analyseren voor aankoop
Als werkgever ben je verplicht om arbeidsmiddelen in te zetten die de veiligheid en de gezondheid van je werknemers waarborgen.
Daaronder valt preventie van arbeidsongevallen, maar ook ergonomisch werken.
Een op maat gemaakte aankoopprocedure helpt je de juiste middelen te kopen. Je preventieadviseur helpt je zo’n procedure op poten te zetten zodat jij gemakkelijk de veiligheid van je werknemer verzorgt.
Veiligheidsinstructies opstellen
Je hebt risico’s eigen aan het gebruik van de arbeidsmiddelen. Bij de analyse van arbeidsongevallen blijkt vaak dat de oorzaak van het ongeval te wijten is aan verkeerd gebruik en/of het ontbreken van duidelijke instructies.
Daarom leid je je werknemers goed op zodat weten hoe ze de middelen moeten gebruiken:
- Voorzie toegankelijke veiligheidsinstructies per arbeidsmiddel
- Creëer een onthaalprocedure voor nieuwe werknemers om de instructies stap voor stap te overlopen
- Herhaal regelmatig de instructies, ook voor ervaren werknemers
Hoe je de instructies vormgeeft, bepaal je zelf. Dat kan via een kaart/fiche, video, uitgebreide handleiding of pictogrammen. Vragen hierover? Krijg advies van de experten van Securex.
Wat is Behaviour Based Safety?
Behaviour Based Safety is een methode die analyseert waarom medewerkers op een bepaalde manier reageren met als doel dat gedrag te verbeteren. Het plaatst het gedrag in de context van de bedrijfscultuur om zo een stap verder te gaan dan de traditionele vormen van veiligheid op de werkvloer zoals technische preventiemaatregelen en schriftelijke procedures.
BBS kijkt naar:
- Welke menselijke fouten we kunnen voorkomen
- Hoe de bedrijfscultuur bijdraagt aan mogelijk onveilige situaties
Het resultaat is een breed gamma van mogelijke tussenkomsten, vaak in de vorm van een concreet observatie- en feedbackproces.
Behaviour Based Safety toepassen
Hoe pas je het BBS-proces best toe?
- Stel een team samen uit voornamelijk mensen van de werkvloer (productiemedewerkers) en (net) voldoende managementvertegenwoordiging (om in staan voor de implementatie)
- Train het team tot experten in behavioural safety en bepaal een werkwijze:
- In overleg met afdelingen werkpunten selecteren
- Checklists uitwerken voor structurele observaties
- Situaties meevolgen
- Giet alles in een proces: analyse van de data, feedback en opvolging
Aangifte arbeidsongeval: procedure
Zelfs als je systematisch aandacht besteedt aan de veiligheid op de werkvloer, bestaat de kans op arbeidsongevallen. Dan is het zaak dat je snel reageert en slim omgaat met de situatie.
De procedure om een arbeidsongeval aan te geven, verschil afhankelijk van de ernst:
- Ernstig arbeidsongeval: daarbij leidt het arbeidsongeval tot de dood of ernstige letsels met mogelijke blijvende gevolgen
- Licht arbeidsongeval: het slachtoffer is niet arbeidsongeschikt en heeft minimale verzorging nodig. Zo’n licht ongeval neem je op in het eerstehulpregister
- Gewoon arbeidsongeval: het slachtoffer heeft behandeling van een arts of specialist nodig
Aangifte verzekeraar
Elk arbeidsongeval – ongeacht de ernst - geef je binnen de 8 kalenderdagen aan bij je arbeidsongevallenverzekeraar, te tellen vanaf de dag na het ongeval.
Aangifte arbeidsinspectie
De aard van het ongeval bepaalt de procedure bij de arbeidsinspectie
- Ernstig met de dood of blijvend letsel tot gevolg: meteen aangeven, telefonisch of via e-mail
- Ernstig zonder blijvend letsel: binnen de 10 kalenderdagen
- Bij een uitzendkracht: door de opdrachtgever, binnen de 15 kalenderdagen
Aangifte externe dienst voor preventie en bescherming
Als je zelf geen preventieadviseur niveau 1 of 2 in dienst hebt, breng je je externe dienst van preventie en bescherming op het werk op de hoogte. Bij Securex doe je gemakkelijk online aangifte van een arbeidsongeval.
Bovendien krijg je hier antwoord op heel wat andere vragen over arbeidsongevallen.
Analyse van arbeidsongevallen
Na een arbeidsongeval schakel je als werkgever het best altijd de preventiedienst in om de omstandigheden van het ongeval te analyseren. In zo’n analyse:
- Identificeert de preventieadviseur beïnvloedende factoren
- Legt die de grondoorzaken bloot
- En stelt die een preventiemaatregel voor
Opmerking: een arbeidsongeval gebeurt niet alleen op de werkvloer, maar ook thuis bij het telewerken.
Actieplan opstellen na een ongeval
Hoewel je als werkgever zelf bepaalt welke preventiemaatregelen je effectief treft, krijg je van de preventieadviseur dus een sterk plan om gelijkaardige ongevallen te vermijden.
Om de implementatie in goede banen te leiden, stel je best een concreet actieplan op. Daarin omschrijf je duidelijk wie wat doet en op welke termijn om de veiligheid op de werkvloer te versterken.
