Tot de privésector behoren
De onderneming moet onder het toepassingsgebied vallen van de wet van 5 december 1968 op de collectieve arbeidsovereenkomsten en de paritaire comités.
Als een onderneming in moeilijkheden beschouwd worden
Om als een onderneming in moeilijkheden beschouwd te kunnen worden, moet de onderneming aan één van de drie onderstaande criteria voldoen:
Daling van het omzetcijfer, de productie of de bestellingen
Om van dit criterium gebruik te kunnen maken, moet de onderneming bewijzen dat in één van de vier kwartalen die aan de eerste aanvraag om economische werkloosheid voorafgingen haar omzetcijfer, haar productie of haar aantal bestellingen met 10% gedaald is:
- Ten opzichte van hetzelfde kwartaal van een van de twee kalenderjaren voorafgaand aan de aanvraag
Hoe zij dit kan bewijzen, kan u hier lezen.
Beroep op de economische werkloosheid voor arbeiders
Om van dit criterium gebruik te kunnen maken, moet de onderneming aantonen dat zij in één van de vier kwartalen die aan de eerste aanvraag om economische werkloosheid voorafgingen geconfronteerd werd met een economische werkloosheid onder de arbeiders van minstens 10% van het totaal aantal aangegeven dagen bij de RSZ.
Hoe zij dit kan aantonen, kan u hier lezen.
Onvoorziene omstandigheden
Om van dit criterium gebruik te kunnen maken, moet de onderneming via een gemotiveerd schrijven aan de minister van Werk vragen om als onderneming in moeilijkheden erkend te worden op basis van onvoorziene omstandigheden die op korte termijn een substantiële daling van de omzet, de productie of het aantal bestellingen tot gevolg hebben.
Dit criterium werd in de wet ingevoerd als gevolg van de terreuraanslagen van 22 maart 2016. Het moet aan ondernemingen die niet aan één van de eerste twee criteria voldoen, toelaten om toch een beroep te kunnen doen op het stelsel van economische werkloosheid voor bedienden indien uitzonderlijke omstandigheden dit rechtvaardigen. De minister van Werk zal oordelen of aan deze voorwaarde voldaan is, en indien dit het geval is, de onderneming een erkenning als onderneming in moeilijkheden bezorgen.
Een collectieve arbeidsovereenkomst of een ondernemingsplan hebben
De onderneming in moeilijkheden die de maatregel van de economische werkloosheid voor bedienden wil toepassen, moet een ondernemings-CAO of een ondernemingsplan sluiten.
Hoe deze ondernemings-CAO of dit ondernemingsplan er moet uitzien, kan u hier lezen.
Opgelet! Deze verplichting valt weg indien de sector reeds een collectieve arbeidsovereenkomst over de economische werkloosheid voor bedienden gesloten heeft. Om te weten of uw sector dit gedaan heeft, kan u terecht in onze rubriek Sectoraal/Paritaire comités (zoeken op het trefwoord "economische werkloosheid bedienden"). Deze verplichting valt eveneens weg als de werkgever zich voor de periode van 1 juli 2023 tot en met 30 juni 2025 baseert op cao’s nr. 172 voor de invoering van economische werkloosheid voor bedienden. In dat geval is er geen ondernemings-cao of ondernemingsplan nodig.
De ondernemingen met een vakbondsafvaardiging [1]
Indien er geen sectorale overeenkomst werd neergelegd, mogen de ondernemingen die een vakbondsafvaardiging hebben:
- Ofwel een collectieve arbeidsovereenkomst op het niveau van de onderneming sluiten
- Ofwel een ondernemingsplan sluiten indien er geen resultaat wordt bereikt binnen twee weken volgend op de aanvang van de onderhandelingen (formele uitnodiging van de vakbondsafvaardiging)
De ondernemingen zonder vakbondsafvaardiging
Indien er geen sectorale overeenkomst werd neergelegd, mogen de ondernemingen die geen vakbondsafvaardiging hebben:
- Ofwel een ondernemingsplan sluiten
- Ofwel een collectieve arbeidsovereenkomst sluiten
Geen beroep doen op derden om het betreffende werk te laten uitvoeren
De uitvoering van de arbeidsovereenkomst van de bedienden kan enkel geschorst worden in geval van gebrek aan werk wegens economische oorzaken als dit gebrek aan werk onafhankelijk is van de wil van de werkgever. Dit is niet het geval wanneer hij het werk dat normaal tijdens de duur van de tijdelijke werkloosheid door de bedienden zou zijn verricht, uitbesteedt aan derden.
De werkgever moet zich er met andere woorden toe verbinden het werk van zijn bedienden tijdens een periode van economische werkloosheid, niet door derden te laten uitvoeren.
[1] Om uit te maken of er al dan niet een vakbondsafvaardiging bestaat, meent het VBO dat de vakbondsafvaardiging de werknemers moeten vertegenwoordigen voor wie de economische werkloosheid bedoeld is. Voor de economische werkloosheid voor bedienden moet er dus een vakbondsafvaardiging bestaan die de bedienden vertegenwoordigt. Indien dit niet het geval is, moet de onderneming als een onderneming zonder vakbondsafvaardiging beschouwd worden (zelfs al is er een vakbondsafvaardiging voor de arbeiders aanwezig)
Niet aan de BTW onderworpen ondernemingen
De wet voorziet in de mogelijkheid voor ondernemingen die niet aan de BTW zijn onderworpen om een beroep te doen op het systeem van de economische werkloosheid. Deze ondernemingen moeten eveneens het bewijs leveren van de daling van hun omzetcijfer, de productie of de bestellingen. Zij kunnen dit doen met alle documenten en rechtvaardigingsstukken van boekhoudkundige aard.