Hoe herken je stress en burn-out?
Een burn-out is het gevolg van langdurige overbelasting en ontstaat meestal door stress over een lange periode.
Wat is een burn-out?
De term ‘burn-out’ komt uit het Engels en betekent letterlijk ‘opgebrand’. Iemand met een burn-out is dan ook figuurlijk opgebrand. De Hoge Gezondheidsraad (HRG-CSS, p. 12) definieert burn-out als een proces dat voortvloeit uit een (langdurige) blootstelling aan stress in een arbeidssituatie en een gebrek aan evenwicht tussen de investering van een mens en wat hij of zij daarvoor terugkrijgt.
Bronnen van stress
Stress komt overal voor, maar is niet automatisch een probleem: stress zorgt vaak voor een goede impuls om in actie te schieten. Het wordt problematisch als je werknemers zichzelf niet meer opladen.
Een burn-out is ook nooit het gevolg van één specifieke bron, maar komt voort uit een combinatie van stresserende factoren:
Op het werk
Aangezien werknemers heel wat tijd op het werk spenderen, is het logisch dat je daar bronnen van stress vindt. Werknemers kunnen stress op het werk ondervinden als:
- Ze te veel taken willen opnemen of toegeschoven krijgen
- Als de prestatiedruk te hoog ligt
- De werkomstandigheden zwaar en/of slecht zijn
- Er weinig steun is van collega's, ze het gevoel hebben dat ze er alleen voor staan
Dat laatste maakt een groot verschil of werknemers in staat zijn om de stress te verwerken of niet. Ligt de druk (te) hoog, maar kunnen ze terecht bij hun collega’s of leidinggevende, is de kans groot dat ze zo ontladen. Maar lukt dat niet, of is er onvoldoende hersteltijd, wordt het een structureel probleem met een burn-out als mogelijk resultaat.
In het privéleven
Naast het werk, is het privéleven ook een grote bron van stress. Opnieuw is het vooral het langdurige karakter van de stressbron problematisch. Een éénmalige ruzie tussen partners is vervelend, maar niet problematisch. Zijn er iedere dag botsingen zonder dat de stress ooit echt wegebt, dan wel.
Abrek aan kansen om je terug op te laden.
Gebeurtenissen
Een teveel aan stress kan ook het gevolg zijn van een heftige gebeurtenis of samenloop van omstandigheden, waardoor het niet meer verwerkt geraakt. Denk aan een ernstige ziekten, overlijden of relatiebreuk, maar ook aan (positieve) bronnen zoals trouwen of een kind krijgen. Ze kunnen veel energie vragen en de mogelijkheid tot herstel verminderen.
Hoe herken je een burn-out?
Burn-out herken je aan de volgende signalen:
- Psychosomatische symptomen zoals permanente vermoeidheid, concentratieproblemen, geheugenproblemen, onrustig slapen, piekeren of een gejaagd gevoel.
- Het gevoel van de controle of grip op de situatie te verliezen en een gevoel van machteloosheid.
- Problemen bij het uitvoeren dan (kleine) dagelijkse taken, thuis of op het werk, die soms zelfs onuitvoerbaar worden.
Heb je hier persoonlijk vragen over? Herken je één van deze signalen bij jezelf of bij werknemers of een collega? Praat er dan over met een arts. Huisartsen, arbeidsartsen of psychologen stellen burn-out vast.
Ben je bezorgd over je werknemers of wil je graag hun welzijn verbeteren? Securex staat klaar om je te helpen!
Wat zijn de mogelijke gevolgen van burn-out?
Een burn-out manifesteert zich bij iedereen op een eigen manier. Dat kan leiden tot emotionele, gedrags- of lichamelijke symptomen, zoals slaapproblemen, depressie, substantiemisbruik (drank of drugs) en meer. Ook is de kans groot dat interpersoonlijke relaties verstoord raken, zowel op het werk als thuis.
De burn-out uit zich vaak als volgt:
- Mensen met een burn-out hebben weinig tot geen energie om simpele taken uit te voeren en zijn niet meer in staat om hun werk op een goede manier uit te voeren.
- Als dat blijft duren, leidt het vaak tot een lage dunk van de eigen kwaliteiten en competenties en een groter gevoel van moedeloosheid.
Voor jou als werkgever heeft een burn-out ook grote gevolgen, denk aan (langdurig) ziekteverzuim, hoger personeelsverloop of onderbroken productiviteit.
Mogelijke interventies
Securex stelt een aantal interventies voor per niveau:
De interventie vraag je aan als betrokken werknemer of management, of vloeit voort uit een kwantitatieve of kwalitatieve audit.
Op het niveau van de werknemer
- Individuele bewustmaking en preventie van een burn-out
- Medische evaluatie
- Back to work? Securex zorgt voor een vlotte re-integratie op de werkplek
Op het niveau van het team
- Actieplan voor het team en de afdeling
- Sensibiliseringssessies en opleidingen
- Praktische sessie 'Omgaan met stress’
- Teamcoaching
Op het niveau van de organisatie
- Een visie en strategie tegen de stressrisico's uitwerken
- Implementeren van een risicoanalyse op maat
- Detectie van burn-out en uitputtingsrisico’s a.d.h.v. van de Burn-Out Assessment Tool
- Opstellen van een actieplan met collectieve preventiemaatregelen
Graag stress op het werk aanpakken of inzetten op bewustzijn hierover?
Burn-Out Assessment Tool
De Burn-Out Assessment Tool omvat een vragenlijst die wetenschappelijk gevalideerd is door de KU Leuven. Je spoort er burn-out en uitputtingsrisico's mee op van je werknemers en elimineer je ze gericht.
Onze werkwijze:
1. Voortraject
De eerste stap bij het uitrollen van de Burn-Out Assessment Tool is een grondige voorbereiding. Je bereidt je onderneming voor op de assessmentperiode.
Securex ondersteunt je in deze fase bij de:
- Planning van je burn-outpreventieproject
- Verloop van het traject
- Vragenlijst voor jouw werknemers
2. Bevraging
Securex nodigt alle werknemers uit voor de enquête. Ze krijgen een paar weken tijd om de vragenlijst in te vullen en dat op papier of digitaal.
3. Rapportering
Nadat alle enquêtes zijn ingevuld, krijg je een rapport voor alle afdelingen van je organisatie met een helder overzicht van alle aandachtspunten. Onze Securex-expert bespreekt de resultaten en adviseert je bij de opvolging ervan.
Als je dat wil, krijgen je werknemers zelf ook een individueel rapport. Dat kan helpen als motivatie om de vragenlijst te laten invullen. Het persoonlijk rapport is volledig vertrouwelijk en geeft een beeld van het burn-outrisico. Dankzij de adviezen, hulpbronnen en actiesuggesties vormt het een handig instrument voor je werknemers om zelf al aan burn-out-preventie te doen.
Tip: Combineer de Burn-Out Assessment Tool met een risicoanalyse van de psychosociale aspecten op het werk. Zo heb je zicht op de burn-out en uitputtingsrisico’s en ook op de psychosociale risicofactoren die impact hebben op de burn-outrisico's.
4. Opvolging
Als je dat wil, krijg je ook advies van Securex tijdens het opvolgingstraject. Je deelt je verwachtingen en krijgt ondersteuning bij je interne communicatie.
Een greep uit de mogelijkheden:
- Communiceren van de resultaten aan werknemers en vakbonden
- Uitvoeren en/of ondersteunen van doelgerichte individuele gesprekken
- Meeschrijven aan een actieplan en helpen bij de implementatie
