Sociale bijdragen voor startende zelfstandigen

Hoe werken de sociale bijdragen?

Als zelfstandig ondernemer betaal je sociale bijdragen, net zoals een werknemer in loondienst, om sociale rechten op te bouwen: 

• Gezinsbijslag (inclusief geboortepremie en kinderbijslag) 
• Pensioen 
• Terugbetaling van medische verzorging 
• Uitkering bij ziekte of arbeidsongeschiktheid 
• Uitkering bij faillissement 
• Focus op mentaal welzijn

De fiscus beschouwt sociale bijdragen als een fiscaal aftrekbare beroepskost. Breng ze dus zeker in als beroepskost als deel van je fiscale optimalisatie. 

Je betaalt je sociale bijdragen elke 3 maanden aan je sociaal verzekeringsfonds, dat het bedrag op zijn beurt doorstort aan de overheid. 

Zo’n sociaal verzekeringsfonds berekent de sociale bijdragen voor je op basis van je inkomsten en staat klaar met advies wanneer je dat nodig hebt. 

Wanneer betaal je de sociale bijdragen?

Je betaalt je sociale bijdragen elk kwartaal. De fiscale kwartalen beginnen elk jaar op respectievelijk 1 januari, 1 april, 1 juli en 1 oktober. 

Het hele proces verloopt zo: 

• Aan het begin van elk kwartaal bezorgt het sociaal verzekeringsfonds je een afrekening gebaseerd op je voorlopige berekening. 
• Als ondernemer heb je tot het einde van het lopende kwartaal de tijd om het volledige bedrag over te schrijven naar de rekening van je sociaal verzekeringsfonds. 
• Je krijgt ook de mogelijkheid een automatische betaling in te stellen via domiciliëring. 
• Als je de sociale bijdragen niet op tijd betaalt, dan is elk sociaal verzekeringsfonds wettelijk verplicht om een verhoging van 3% aan te rekenen wanneer het kwartaal afloopt. 
• Als je nog niet betaalde aan het einde van het kalenderjaar in kwestie, komt daar nog een toeslag van 7% bovenop. 

Hoe werkt het voor starters?

Als starter heb je nog geen aantoonbaar inkomen waarop je sociaal verzekeringsfonds je bijdragen kan berekenen. Je betaalt dan voorlopige bijdragen, een wettelijke minimumbijdrage berekend op een forfaitair jaarinkomen van € 17.008,88.

Na 2 jaar is je werkelijke inkomen bekend en herberekent je sociaal verzekeringsfonds je sociale bijdragen.

• Te veel betaald? Dan krijg je het verschil uiteraard teruggestort.
• Is je inkomen hoger dan de berekeningsbasis? Dan betaal je het bijkomende bedrag.

Je kan het bedrag van je voorlopige sociale bijdragen trouwens laten aanpassen aan je verwachte inkomen als dat hoger ligt dan het forfaitair jaarinkomen. Zo vermijd je later onaangename verrassingen in de vorm van een hoge afrekening.

Verlaagde minimumbijdragen voor starters (starterskorting)

De starterskorting is een ondersteunende maatregel van de regering waarmee sommige startende zelfstandigen in aanmerking komen voor een verlaging van hun sociale bijdragen.

Je komt in aanmerking voor die starterskorting als zogenaamde primostarter, waarbij je onder 1 van de volgende situaties valt:

• Je start als zelfstandige in hoofdberoep en was de 20 kwartalen voor je start in geen enkele hoedanigheid zelfstandige in hoofdberoep
• Je stapt over naar hoofdberoep van bijberoep of student-zelfstandige
• Je herneemt je hoofdberoep na een periode van arbeidsongeschiktheid of invaliditeit van minstens 2 kwartalen met gelijkstelling wegens ziekte.

Ben je een primostarter, dan betaal je de eerste 4 kwartalen na je start lagere bijdragen. Die bijdragen berekent je sociaal verzekeringsfonds op een geschat inkomen van € 8.783,48:

• Een kwartaalbijdrage van € 468,61 (in plaats van € 907,45)
• 20.5% op inkomsten boven de geschatte € 8.783,48

Spreek dus zeker met je sociaal verzekeringsfonds als je denkt een primostarter te zijn. Vroeg je de starterskorting niet aan? Dan krijg je die toch automatisch zodra je definitieve inkomen bekend is, maar dan wel met heel wat vertraging. Wacht dus niet.

Als zelfstandige in bijberoep hoef je geen bijdragen te betalen als je jaarlijkse netto-inkomen lager ligt dan € 1.881,76. Je hoeft ook geen minimumbijdrage te betalen.

Wie betaalt sociale bijdragen?

Iedereen die als zelfstandige ondernemer aan de slag is, betaalt in principe sociale bijdragen. De berekening zelf hangt af van je statuut als zelfstandige: 

Uitstel, vrijstelling of verlaagde bijdragen bij moeilijkheden

Kan je wegens omstandigheden je sociale bijdragen niet betalen? Dan neem je best zo snel mogelijk contact op met je sociaal verzekeringsfonds. Afhankelijk van je situatie zijn er verschillende oplossingen mogelijk: 

• Verlaagde voorlopige bijdragen door lagere inkomsten dan verwacht. 
• Minnelijk afbetalingsplan om openstaande bedragen gespreid in te lossen, in overleg met het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen (RSVZ). 
• Vrijstelling van bijdragen bij onverwachte voorvallen zoals ernstige ziekte, brand in je bedrijf of een economische crisis.