De 5 belangrijkste vennootschapsvormen
In 2019 vereenvoudigde het vennootschapsrecht. Er zijn sindsdien 5 types vennootschap, wat ondernemen eenvoudiger maakt. Zo is de oude bvba bijvoorbeeld vervangen door de bv.
- Besloten vennootschap (bv)
- Naamloze vennootschap (nv)
- Coöperatieve vennootschap (cv)
- Maatschap
- Rechtspersonen met onbeperkte aansprakelijkheid (vof en commV)
Er bestaan nog enkele afgeleide vennootschapsvormen, maar die beschouwt de wet stuk voor stuk als een variant op één van de basisvormen hierboven.
Vennootschap of eenmanszaak?
Als je onderneemt, neem je voortdurend beslissingen, zoals de vorm die je je bedrijf wil geven. De eerste beslissing die je daarbij maakt, is of je een vennootschap of een eenmanszaak kiest.
- Een vennootschap is de ondernemingsvorm bij uitstek als je beperkt aansprakelijk wil zijn en je financiële risico’s wil beperken.
- Een eenmanszaak is de meest eenvoudige manier om als ondernemer aan de slag te gaan, maar ben je wel onbeperkt persoonlijk aansprakelijk.
Wanneer je het best een vennootschap kiest en wanneer een eenmanszaak, hangt af van je persoonlijke situatie. Overweeg dus heel grondig alle voorwaarden voor je de stap zet. Denk er ook aan dat geen enkele beslissing finaal is. Naarmate je bedrijf groeit en evolueert, schakel je gemakkelijk over op een andere ondernemingsvorm wanneer de tijd rijp is.
De volgende sleutelvragen zetten je alvast op weg:
- Hoeveel persoonlijke aansprakelijkheid kan of wil je dragen?
- Welke bedrijfsrisico’s ga je aan?
- Reken je op externe investeerders?
- Denk je aan medebestuurders of personeel aanwerven?
- Wat zijn je ondernemingsplannen op langere termijn?
Voor- en nadelen van een vennootschap
Voordelen | Nadelen |
| Beperkte persoonlijke aansprakelijkheid | Complexere opstartprocedures dan een eenmanszaak |
| Interessant fiscaal statuut | Boekhoudkundige en administratieve verplichtingen |
| Samen met partners en mede-investeerders ondernemen | Formele procedures voor veel bedrijfsbeslissingen (bv. in aandeelhoudersvergadering) |
| Minder persoonlijke financiële risico’s |
Verschil tussen bv en nv
Hoewel je voor een bv en een nv allebei een beroep doet op de notaris voor de oprichting, verschillen de bedrijfsvormen vrij sterk. Ontdek wat de bekende bedrijfsvormen inhouden voor een onderbouwde keuze.
Besloten vennootschap
De bv of besloten vennootschap vervangt de vroegere bvba en is de meest voorkomende vennootschapsvorm voor kleine en middelgrote ondernemingen (kmo’s).
De bv is een typische keuze dankzij heel wat voordelen:
- De transparante statuten vul je vrij aan met opties voor bijkomende flexibiliteit, afhankelijk van je noden.
- Je hebt geen minimumkapitaal nodig, al moet je wel voldoende aanvangsvermogen kunnen aantonen in een verplicht financieel plan.
- De bv hanteert een typische vrije aandeelhoudersstructuur, waardoor je gemakkelijk met partners in zee gaat. Dat is niet verplicht: je richt een bv ook probleemloos alleen op.
Naamloze vennootschap
De nv of naamloze vennootschap is de natuurlijke rechtsvorm voor grotere ondernemingen. Met een nv trek je trouwens later ook naar de beurs, als je dat wil.
- Een nv is erop gericht om veel kapitaal van investeerders bij elkaar te brengen. De aandelen in een nv zijn makkelijk over te dragen, bijvoorbeeld door anonieme geldschieters.
- Het startkapitaal voor de oprichting van een nv is hoog: de minimale inleg is € 61.500.
- Een financieel plan bij oprichting is verplicht.
- De juridische structuur van een nv is complexer dan die van een bv. Een naamloze vennootschap vereist namelijk een raad van bestuur. De nv is er dus voor wie meteen hoog mikt en op veel kapitaal rekent.
Coöperatief ondernemen met een cv
De essentie van de coöperatieve vennootschap of cv zit vervat in haar naam. De cv is een sociale onderneming. Een cv is er niet op gericht om winst te maken, maar wel om een gemeenschappelijk doel van de deelnemende coöperanten of aandeelhouders na te streven. Denk maar aan een coöperatieve supermarkt of een cv voor een groepsaankoop van energie.
- Een coöperatieve vennootschap heeft minstens 3 oprichters nodig. Iedere coöperant moet ook financieel bijdragen, maar dat inlegbedrag mag ook symbolisch laag zijn. Wie vennoot is in een cv, beperkt zijn eigen risico tot het zelf ingelegde bedrag.
- De coöperatieve optie is enkel mogelijk als je echt een maatschappelijk doel nastreeft. Dan komt je cv in aanmerking voor speciale erkenning door de overheid. Een zogeheten sociale onderneming rekent op extra voordelen, zoals fiscale gunstmaatregelen.
Maatschap - Ondernemen zonder rechtspersoonlijkheid
De maatschap is een interessant buitenbeentje in de wereld van het vennootschapsrecht. Het is namelijk de enige vennootschapsvorm die geen rechtspersoonlijkheid heeft. Dat betekent dat een maatschap geen bezittingen of schulden kan hebben en niet voor de rechter kan verschijnen.
De uitzonderingen zijn de vennootschap onder firma en de commanditaire vennootschap. Die beschouwt de wet sinds de hervorming van 2019 allebei als een maatschap met rechtspersoonlijkheid.
- De maatschap kent weinig regels. De specifieke afspraken worden eenvoudigweg vastgelegd in een maatschapscontract.
- In principe richt je een maatschap op met minstens 2 personen of vennoten die een inbreng doen (financieel of in andere vorm) om samen je vermogen te doen groeien.
- In de praktijk gebruiken komen maatschapsovereenkomsten vaak voor bij landbouwbedrijven, successieplanning en internationale fiscale optimalisatie van familievermogens.
Vof en commV - Rechtspersonen met onbeperkte aansprakelijkheid
De maatschap overkoepelt sinds de hervorming van het wetboek in 2019 ook de vennootschap onder firma (vof) en commanditaire vennootschap (commV). Die komen op hun beurt voort uit eerdere gelijkaardige vennootschapsvormen. Zowel de vof als de commV zijn dus maatschappen, maar ze hebben wél allebei rechtspersoonlijkheid. Dat betekent dat ze juridisch handelingsbekwaam zijn, overeenkomsten kunnen sluiten en schulden kunnen aangaan.
Vennootschap onder firma (vof)
De vennootschap onder firma of vof is een erg eenvoudige vennootschapsvorm die om weinig administratieve formaliteiten vraagt en evenmin startkapitaal vereist.
Je richt een vof op met minstens 2 personen. Aandelen draag je relatief eenvoudig over, maar enkel wanneer alle vennoten daarvoor hun goedkeuring geven.
Een belangrijk aandachtspunt bij de vof: alle vennoten zijn voor elkaar aansprakelijk met hun privévermogen. Dat betekent dat slecht bestuur door een medevennoot kan betekenen dat de fiscus bij jou aanklopt.
Commanditaire vennootschap (commV)
De commanditaire vennootschap of commV is tot slot een maatschap waarbij je startkapitaal kan krijgen van stille of commanditaire vennoten terwijl je zelf als ondernemer de controle houdt.
In dit geval ben je als zaakvoerder de beherende vennoot, terwijl de andere vennoten geen inspraak krijgen in je bedrijfsvoering. Ze dragen enkel financieel bij.
