Btw, btw-plicht en -aangifte voor u uitgelegd
- Wat is btw?
- Welke btw-regelingen en -tarieven bestaan er?
- Hoe en wanneer doet u een btw-aangifte?
- Btw controle: wat zijn de regels?
Wat is btw?
De btw is een belasting op goederen en diensten die door de eindverbruiker wordt gedragen en die stapsgewijs, bij elke stap in het productie- en distributieproces, wordt geïnd. Als consument heeft u daar al ervaring mee, al beseft u het misschien niet. Op bijna ieder product, van computers tot spaghetti, betaalt u btw.
De btw belast de toegevoegde waarde:
- Een producent van planken koopt een boomstam voor 50 euro. Hij maakt daar een aantal planken van die hij aan schrijnwerkers voor 100 euro (in totaal) verkoopt.
- Als schrijnwerker koopt u voor 100 euro planken. Die planken zijn al meer waarde dan de boomstam, maar dat is als grondstof nog altijd beperkt.
- U maakt van dat hout een tafel, die u voor 300 euro verkoopt.
- Met andere woorden, door toevoeging van tijd en expertise, wordt bij elke stap een product gecreëerd dat meer waard is dan het startproduct.
- En die creatie van meerwaarde wordt via de btw belast en betaald door de eindverbruiker.
- Want zowel de plankenmaker, de schrijnwerker en de eindklant betalen btw.
Dus ook als zelfstandige komt u in aanraking met btw: u rekent uw klanten btw aan en omgekeerd betaalt u btw aan uw leveranciers. Die geïnde btw is trouwens niet voor u, maar moet u doorstorten aan de Belgische overheid.
Btw-aftrek
Als zelfstandige kunt u echter de btw die u betaalt aan uw leveranciers, aftrekken van de som die u moet doorstorten aan de overheid (de btw die u van uw klanten ontving). Dat is het principe van de btw-aftrek en betekent dat u eigenlijk geen btw hoeft te betalen op goederen en diensten die u voor uw eigen zaak aankoopt.
In de praktijk betaalt u natuurlijk bij uw aankoop eerst btw. Het is pas achteraf dat u dat geld terug krijgt.
Samengevat: als ondernemer bent u een slechts een tussenpersoon voor de btw.
Wilt u meer weten? Ontdek alles over uw eigen zaak oprichten.
Welke btw-regelingen en btw-tarieven bestaan er?
Bent u btw-plichtig, dan is het belangrijk dat u op de juiste manier btw aanrekent en het juiste btw-tarief gebruikt.
Btw-tarieven
Welk btw-tarief u moet aanrekenen, hangt af van welke dienst u levert of wat u verkoopt.
- Het normale btw-tarief bedraagt 21%.
- Daarnaast is er een tarief van 6%, dat onder meer geldt voor bepaalde renovatiewerken, landbouwproducten, bepaalde voedingsmiddelen, alcoholvrije dranken, bepaalde geneesmiddelen, boeken en bepaalde tijdschriften.
- Er is ook nog een btw-tarief van 12% dat van toepassing is, onder meer, op steenkool en op abonnementen op betaaltelevisie.
Op de website van de federale overheid vindt u een overzicht van de btw-tarieven.
Bijzondere btw-regelingen
Omdat de normale btw-regeling voor kleine ondernemingen een hele opgave kan betekenen, bestaan er bijzondere regelingen die de fiscale plichten verlichten.
Ze hebben de keuze tussen zo'n bijzondere regeling of de normale regeling. De vrijstelling van btw is er één van, maar er bestaat ook een forfaitaire regeling.
Forfaitaire btw-regeling
Voor sommige sectoren en beroepen mag de btw forfaitair berekend worden op basis van aankopen of uurtarieven, niet op basis van facturen. U kunt genieten van een forfaitaire regeling als u voldoet aan onderstaande voorwaarden:
- U bent een natuurlijk persoon.
- Minstens 75% van uw omzet bestaat uit activiteiten waarvoor geen factuur nodig is.
- Uw jaarlijkse omzet is niet hoger dan €750.000 (excl. btw).
- Uw activiteiten vallen onder één van onderstaande sectoren.
De regeling is alleen van toepassing op (bron: federale overheid):
- Apothekers
- Bakkers, brood- en banketbakkers
- Caféhouders
- Consumptie-ijsbereiders
- Exploitanten van frietkramen
- Foornijveraars
- Herenkappers, dameskappers, heren- en dameskappers
- Kleinhandelaars in diverse textiel- en lederwaren
- Kleinhandelaars in kranten en tijdschriften
- Kleinhandelaars in levensmiddelen
- Kleinhandelaars in zuivelproducten en melkventers
- Schoenherstellers
- Slagers en spekslagers
Btw-aangifte: wanneer doet u dat?
Om te beginnen, heeft u een btw-nummer nodig. Dat regelt u makkelijk via Securex.
Btw-aangifte
In de btw-aangifte geeft u de btw aan die u hebt ontvangen van uw klanten. U vult ook het bedrag van btw in dat u aan leveranciers hebt betaald voor prestaties of goederen die direct met uw handelsactiviteit te maken hebben. De betaalde btw mag u in mindering brengen van de ontvangen btw. Het resterende bedrag betaalt u aan de btw-administratie.
Het is zeer belangrijk dat u de btw-aangifte correct invult. Daarom is het nuttig dat u voor het invullen van de btw-aangifte een beroep doet op een boekhouder of een accountant. Foute en/of laattijdige aangiften kunnen tot fikse boetes leiden. En dat wilt u ten alle tijden vermijden.
Periodieke btw-aangifte indienen
Afhankelijk van de aard en de omzet van uw onderneming dient u uw btw-aangifte maandelijks of driemaandelijks in.
- Kwartaalaangiften zijn de norm bij de meeste starters en ondernemers, omdat hun jaaromzet de grens van €2.500.000 (excl. btw) niet overschrijdt. U mag wel kiezen om dit maandelijks te doen.
- Maandaangiften zijn verplicht vanaf een jaaromzet die groter is dan €2.500.000 (excl. btw).
Jaarlijkse klantenlisting indienen
De btw-administratie vraagt dat u jaarlijks een lijst van belastingplichtige klanten indient. De klantenlisting is een lijst van de Belgische btw-nummers van uw klanten aan wie uw onderneming goederen heeft geleverd of diensten heeft verstrekt tijdens het vorige kalenderjaar voor een totaalbedrag van meer dan 250 euro (exclusief btw).
U moet de klantenlisting elk jaar indienen voor 31 maart.
Dat kan elektronisch of via papier, maar de meeste zelfstandigen laten dit doen door hun boekhouder. Ga daarom zeker op zoek naar een boekhouder waar u op kunt rekenen.
Opmerking: Sinds 1 juli 2016 hoeft geen jaarlijkse klantenlisting meer in te dienen als uw zaak beroep mag doen op de btw-vrijstelling.
Btw-controle: wat zijn de regels?
Iedere zelfstandige zal ooit eens, of meermaals zelfs, controle krijgen. Zelfs al bent u een kleine onderneming die vrijgesteld is, kunt u gecontroleerd worden. Dat kan gebeuren op elk moment, zonder voorafgaande verwittiging.
Tip: De controleurs moeten u hun aanstellingsbewijs tonen als u dat vraagt.
U dient controleurs toegang te geven tot 'alle ruimten waar u uw economische activiteit uitoefent'. Denk aan uw kantoor, atelier, garage,… Ze hebben echter niets te zoeken in uw privé-ruimtes, tenzij met een uitdrukkelijke machtiging van de politierechter.
De controleur heeft het recht om uw boekhouding die reeds is afgesloten, mee te nemen. Of als u digitaal werkt, mag de controleur de gegevens downloaden of kopiëren.
De normale controletermijn is 3 jaar vanaf 31 december van het jaar waarin de btw opeisbaar geworden is.
