Sociaal passief in het kader van een reorganisatie
Een herstructurering of collectief ontslag kost veel geld aan een onderneming. Bijvoorbeeld voor ontslagvergoedingen en het herplaatsen van werknemers. Een groot deel van die kosten, zoals ontslagvergoedingen, zijn wettelijk verplicht. De raming van de totale wettelijk verplichte kosten noemen we het ‘sociaal passief’. Om mogelijke kosten voor ontslagen op te vangen doet een onderneming er goed aan reserves op te bouwen.
Sociaal passief eenheidsstatuut
Op 1 januari 2014 werd de wet op het eenheidsstatuut (arbeider – bediende) van kracht. Sindsdien gelden voor arbeiders en bedienden dezelfde regels om hun opzegtermijnen te berekenen.
Gevolg voor de werkgevers? Langere opzegtermijnen en dus hogere ontslagkosten. Daarom voorzag de overheid een fiscale vrijstelling voor ondernemingen die een reserve aanleggen om deze kosten te dragen. Dit staat bekend als het ‘sociaal passief eenheidsstatuut’.
Hoe werkt het sociaal passief eenheidsstatuut?
Voor elke werknemer, ongeacht zijn of haar loon, kan je sinds 1 januari 2019 zo’n fiscaal vrijgestelde reserve opbouwen. Enige voorwaarde: de werknemer moet minstens 5 jaar in dienst zijn sinds de invoering van het eenheidsstatuut (1/1/2014).
Het bedrag dat fiscaal wordt vrijgesteld, hangt af van de anciënniteit van de werknemer:
- Vanaf het 6de dienstjaar sinds het eenheidsstatuut: 3 weken loon per begonnen jaar in het eenheidsstatuut
- Vanaf het 21ste jaar sinds het eenheidsstatuut: 1 week loon per bijkomend begonnen dienstjaar in het eenheidsstatuut
De berekeningsbasis voor de drie weken loon is begrensd tot 2.600 euro.
- Tot € 1.500 krijg je 100% of € 1.500 vrijstelling.
- Voor het bedrag tussen € 1.501 en € 2.600 krijg je 30% of 330 euro vrijstelling.
Een cijfervoorbeeld
Klinkt ingewikkeld? Laten we een voorbeeld nemen.
Stel dat je één werknemer in dienst hebt die momenteel 5 dienstjaren in het eenheidsstatuut heeft gewerkt. Zijn gemiddelde bruto maandloon bedraagt € 3.125. Het maximumbedrag voor het berekenen van het sociaal passief wordt dan € 1.830.
| Bezoldiging | Vrijstelling |
| Tot €1.500 | €1.500 (100% vrijstelling) |
| Van €1.501 tot €2.600 | €330 (30% vrijstelling) |
| Vanaf €2.601 | 0% |
| Totaal: €1.830 |
Voor 2019 is het vrij te stellen bedrag drie weken loon = 3 x (€ 1.830 x 3/13) of € 1.267.
Opgelet: dit bedrag moet gespreid worden over 5 jaar en bedraagt in ons voorbeeld dus € 253,40 per jaar (€ 1.267/ 5j).
