Collectieve schuldenregeling
Een werknemer die niet in staat is om, op duurzame wijze, zijn opeisbare of nog te vervallen schulden te betalen, kan, voor zover hij niet kennelijk zijn onvermogen heeft bewerkstelligd, bij de arbeidsrechtbank een verzoek tot het verkrijgen van een collectieve schuldenregeling indienen [1].
Kort samengevat komt een collectieve schuldenregeling erop neer dat een schuldbemiddelaar wordt aangesteld die het beschikbaar gedeelte van het inkomen van de schuldenaar zal bepalen. Het gaat hier om wat van de inkomsten overblijft na aftrek van de normale lasten, zoals huur, water- en elektriciteitsverbruik, eten,… De schuldbemiddelaar stelt vervolgens een aanzuiveringsregeling op met alle schuldeisers van de schuldenaar en bepaalt welk deel van het beschikbaar gedeelte hij maandelijks aan elk van hen kan betalen.
We gaan niet in het kader van deze fiche niet in detail in op de procedure van de collectieve schuldenregeling, maar wel op bepaalde gevolgen ervan voor de werkgever van de schuldenaar.
Wat met het loon van de werknemer?
Zolang de collectieve schuldenregeling loopt, mag de werknemer niet langer zelf zijn loon ontvangen. De werkgever dient dit dan ook te storten op een door de schuldbemiddelaar daartoe geopende rekening.
Wat met (lopende) beslagen en overdrachten?
Er moet hierbij een onderscheid gemaakt worden tussen schulden gemaakt voor de start van de collectieve schuldenregeling en schulden die nadien gemaakt worden.
Bestaande schulden
De collectieve schuldenregeling doet een toestand van samenloop ontstaan tussen de schuldeisers van de schuldenaar [2]. De schuldeisers kunnen geen beslag of overdracht meer uitoefenen en alle reeds lopende loonoverdrachten en beslagen worden geschorst tot het einde of de herroeping van de collectieve schuldenregeling.
De werkgever mag het loon dan ook niet meer deels doorstorten naar de werknemer en deels naar de schuldeiser/gerechtsdeurwaarder. Hij dient alles naar de schuldbemiddelaar te storten en deze zal het geld beetje bij beetje via de aanzuiveringsregeling aan de schuldeisers bezorgen.
Komt er na het opstellen van de aanzuiveringsregeling nog een nieuwe schuldeiser (met een reeds bestaande schuld) op de proppen, dan dient de aanzuiveringsregeling te worden aangepast.
Nieuwe schulden
De collectieve schuldenregeling heeft enkel betrekking op de op dat moment bestaande schulden. Schulden die nadien ontstaan zijn, zijn zogenaamde boedelschulden en deze zijn niet onderworpen aan de samenloop. Voor deze schulden geldt de schorsingsregel niet en deze nieuwe schuldeisers kunnen dus zonder problemen een beslag of loonoverdracht uitvoeren.
Wordt de werkgever met een dergelijk beslag of een dergelijke loonoverdracht geconfronteerd, dan dient hij deze uit te voeren volgens de regels die hoger in deze fiche uitgelegd zijn. Wat na het beslag of de overdracht nog van het loon overblijft, dient hij aan de schuldbemiddelaar te storten.
Opgelet! De collectieve schuldenregeling heeft voor gevolg dat het vermogen van de schuldenaar/werknemer onbeschikbaar wordt. Gaat hij toch nieuwe schulden aan tijdens de periode van collectieve schuldenregeling, dan is de kans groot dat de collectieve schuldenregeling herroepen wordt.
[1] Om in aanmerking te komen voor een collectieve schuldenregeling moet het gaan om een natuurlijke persoon met woonplaats in België, die geen koopman is in de zin van artikel 1 van het Wetboek van Koophandel.
[2] Artikel 1675/7 §3 Gerechtelijk Wetboek stelt wel dat de schuldenaar zijn onderhoudsschulden/alimentatie (behalve de achterstallen) nog steeds bij voorrang mag betalen, ook al benadeelt dit de andere schuldeisers in de samenloop.