Staken is een fundamenteel recht
Het zal je misschien verbazen, maar de Belgische wetgeving bevat nergens een vermelding van het stakingsrecht. Toch betekent dat niet dat het stakingsrecht hier niet bestaat of erkend wordt.
België heeft immers als lid van de Raad van Europa – niet te verwarren met de EU – wel het Europees Sociaal Handvest ondertekend. In dat verdrag kwamen verschillende landen overeen om hun volk enkele fundamentele sociale rechten te verlenen. Een van die rechten is het recht voor zowel werknemers als werkgevers om collectief te staken (artikel 6.4).
Over het recht op staken bestaat dus geen twijfel, maar de praktische uitoefening ervan doet geregeld stof opwaaien. Denk aan onaangekondigde stakingen, vernielingen of het intimideren van werkwillige collega’s. De Belgische sociale partners sloten daarom in 2002 een herenakkoord. De bedoeling was om een evenwicht te vinden tussen het recht op staken en het recht op werken, en om spelregels vast te leggen zodat stakingen vreedzaam en ordelijk konden verlopen zonder tussenkomst van de rechter.
Volgens de huidige regeringspartijen, maar ook de sociale partners zelf, is het herenakkoord na 23 jaar toe aan vernieuwing. In het regeerakkoord lezen we:
We vragen aan de sociale partners om tegen 31/12/2025 de uitoefening van het stakingsrecht te verduidelijken door de overeengekomen principes uit het Herenakkoord van 2002 te actualiseren met respect voor de internationale normen en de rechtspraak. Daarbij moet het stakingsrecht gegarandeerd blijven, met respect voor de rechten en vrijheden van anderen en de openbare orde. De regering engageert zich om dit akkoord te honoreren.
Lees meer: 'Wat brengt het regeerakkoord 2025-2029?'
Voorkomen is echter beter dan genezen. Hoewel het stakingsrecht een fundamenteel recht is, kan je als werkgever heel wat doen om te vermijden dat het zover komt.
Communiceer helder met je medewerkers
Escalatie vermijden begint bij een gezonde sociale dialoog onderhouden. Als management doe je er goed aan om regelmatig, duidelijk en eerlijk te communiceren met de werknemersvertegenwoordigers. Werkgevers die dit goed doen, plukken er de vruchten van: hogere productiviteit, beter rendement, een positieve werksfeer en lager absenteïsme.
Onze opleidingen
Versterk de communicatieskills van jouw HR-medewerkers en leidinggevenden door hen gerichte opleidingen aan te bieden. Lees meer over onze opleidingen:
Twee belangrijke platformen voor het sociaal overleg in een onderneming zijn het CPBW (vanaf 50 werknemers) de ondernemingsraad (vanaf 100 werknemers). Ze hebben elk specifieke opdrachten en spelen een belangrijke rol in het financieel-economische en sociale beleid van je onderneming. Maar ook een goed contact met je syndicale afvaardiging is belangrijk.
Lees meer: ‘Welke opdrachten heeft het CPBW?’
Lees meer: ‘Hoe werkt de ondernemingsraad?’
Leer onderhandelen
Afspraken maken over loon- en arbeidsvoorwaarden, een conflict oplossen, een gunstige deal sluiten? Dit alles wordt aanzienlijk makkelijker wanneer je over sterke onderhandelingsvaardigheden beschikt. Effectief onderhandelen begint met goed luisteren naar het probleem, het grondig analyseren en vervolgens samen naar oplossingen zoeken. Deze aanpak kan je veel tijd en geld besparen.
Bij opkomende conflicten is het belangrijk om snel te handelen. Hoe eerder je een conflict aanpakt, des te groter de kans dat je escalaties voorkomt en tot een oplossing komt die door alle partijen gedragen wordt. Goede onderhandelingsvaardigheden helpen je om zelfs in gespannen situaties het gesprek in de richting van een oplossing te sturen.
Onze opleidingen
Wil je praktische technieken aanleren om moeilijke gesprekken positief om te buigen en de controle over een gesprek te houden? Check onze opleidingen:
Respecteer de wetgeving
Je werknemers hebben het recht om te staken, zoveel is duidelijk. Maar wist je dat werkwilligen ook het recht hebben om te werken? Als zij niet normaal kunnen werken als gevolg van de staking moet je hen een alternatief werk proberen geven. Als dat niet lukt, kan je een beroep doen op tijdelijke werkloosheid.
Lees meer: ’Tijdelijke werkloosheid bij staking’
Je mag trouwens geen uitzendkrachten inschakelen om een staking in je onderneming te proberen breken. Weet tot slot ook dat je medewerkers niet mag ontslaan met als reden dat deze aan een staking hebben deelgenomen.
Lees onze thema-artikelen over sociaal overleg
Hoe Securex jou helpt
Bijkomende info nodig? Neem dan zeker contact op met jouw Securex Legal Advisor via myHR@securex.be.
Neem zeker ook een kijkje in ons opleidingsaanbod:
Communicatie:
- Verbindend communiceren op het werk
- Assertief communiceren
- Moeilijke gesprekken voeren
- Omgaan met verbale agressie
Leiderschap:
Bronnen
