Op het vlak van de arbeidsrelatie rijzen hierover dan ook meerdere vragen. Mag een werkgever een werknemer die de onderneming binnenkomt of verlaat controleren? Zo ja, wat mag hij dan controleren en tot waar mag die controle gaan? Mag een werkgever bijvoorbeeld de kledij van een werknemer fouilleren?
Het antwoord op die vragen vindt u deels terug in de wet van 2 oktober 2017 tot regeling van de private en bijzondere veiligheid en deels in de collectieve arbeidsovereenkomst nr. 89[1].
De wet van 2 oktober 2017 slaat zowel op de controles bij binnenkomst als op de controles bij vertrek en ze geldt voor alle personen zonder onderscheid.
De cao nr. 89 concretiseert de wetsbeginselen op het vlak van de controle bij het vertrek van de werknemers en beoogt een aantal specifieke garanties in te bouwen om de privacy van die werknemers te beschermen.
Noch de wet van 2 oktober 2017 noch de cao nr. 89 regelen echter de kwestie van fouillering van de werknemers op de arbeidsplaats. Maar we kunnen ons in dat geval wel baseren op het principe beoogd in artikel 8 van het Europees Verdrag voor de rechten van de mens dat zegt dat er geen inmenging in het privéleven van een persoon mag plaatsvinden zonder zijn toestemming. Hierna zullen we zien hoe de rechtspraak dit principe in de praktijk toepast. Deze toestemming is nog strikter geworden door de GDPR, aangezien deze geïnformeerd, ondubbelzinnig, vrij, specifiek en persoonlijk moet zijn. De werknemer moet een actieve handeling stellen zoals het aanvinken van een vakje of het ondertekenen van een clausule. De werknemer kan bovendien op ieder ogenblik zijn toestemming hiervoor intrekken.
Onder voorbehoud van de luttele gevallen in de rechtspraak (infra) die betrekking hebben op gevallen van fouillering op de arbeidsplaats, zullen wij hier enkel de voorwaarden bespreken die verband houden met de controles bij het vertrek van de werknemers, voorwaarden die voortvloeien uit de wet van 2 oktober 2017 én de cao nr. 89.
[1] Collectieve arbeidsovereenkomst nr. 89 gesloten in de Nationale Arbeidsraad.