Bescherming tegen represailles in het kader van de welzijnswet

De beschermingsregeling geldt voor werknemers die bepaalde stappen ondernemen (verzoek tot formele psychosociale interventie, klacht, rechtsvordering of getuigenverklaring) wegens feiten van geweld of pesterijen op het werk die geen verband houden met een discriminatiegrond. Feiten van ongewenst seksueel gedrag vallen sinds 1 juni 2023 niet langer onder deze bescherming.  

Werknemers die deze stappen ondernemen wegens feiten van geweld of pesterijen op het werk die verband houden met een discriminatiegrond of van ongewenst seksueel gedrag op het werk, genieten de bescherming tegen nadelige maatregelen op basis van de antidiscriminatiewetten. 

Welke werknemers ?   

De bescherming tegen ontslag en nadelige maatregelen geldt voor werknemers die wegens feiten van geweld of pesterijen op het werk die geen verband houden met een discriminatiegrond de volgende stappen ondernemen:  

• Een werknemer die op het vlak van de onderneming, overeenkomstig de geldende procedures, een verzoek tot formele psychosociale interventie heeft ingediend ;  

• Een werknemer die een klacht heeft ingediend bij de (gewestelijke) directie van het toezicht op het welzijn op het Werk met het verzoek om tussenkomst om een van de volgende redenen : 

                    - De werkgever heeft geen PPA aangeduid ; 

                    - De werkgever heeft geen procedures ingesteld die aan de regels voldoen ; 

                    - Volgens de werknemer heeft het verzoek tot formele psychosociale interventie er niet toe geleid dat een einde werd gesteld aan de feiten ; 

                    - De procedures werden volgens de werknemer niet wettig toegepast. 

• Een werknemer die een klacht heeft ingediend bij de politiediensten, bij het openbaar ministerie of bij de onderzoeksrechter, waarbij hij hun tussenkomst verzoekt om één van de volgende redenen : 

                    - De werkgever heeft geen PPA aangesteld ; 

                    - De werkgever heeft geen procedures ingesteld die aan de regels voldoen ; 

                    - Volgens de werknemer heeft het verzoek tot formele psychosociale interventie er niet toe geleid dat een einde werd gesteld aan de feiten ; 

                    - De procedures werden volgens de werknemer niet wettig toegepast ; 

                    - De interne procedure is niet geschikt, gelet op de ernst van de feiten waarvan hij het voorwerp is geweest ; 

• Een werknemer die een rechtsvordering instelt of voor wie een rechtsvordering wordt ingesteld met het oog op het doen naleven van de regelgeving ; 

• Een werknemer die optreedt als getuige doordat hij, in het kader van het onderzoek van een verzoek tot formele psychosociale interventie in een ondertekend en gedateerd document de feiten die hij zelf heeft gezien of gehoord en die betrekking hebben op de toestand die het voorwerp is van het verzoek, ter kennis brengt van de PPA ; 

• Een werknemer die optreedt als getuige in rechte. 

Informatie van de werkgever 

Wanneer op het niveau van de onderneming of de instelling een procedure wordt opgestart op basis van een verzoek tot formele psychosociale interventie voor feiten van geweld, pesterijen of ongewenst seksueel gedrag op het werk, licht de preventieadviseur de werkgever in : 

• Zodra het verzoek is aanvaard, over het feit dat de werknemer die dit verzoek heeft ingediend beschermd is tegen nadelige maatregelen ; 

• Over het feit dat de werknemer die optreedt als getuige door, in het kader van het onderzoek van het verzoek in een gedateerd en ondertekend document, de feiten die hij zelf heeft gezien of gehoord over de situatie die het voorwerp uitmaakt van het verzoek ter kennis te brengen van de preventieadviseur, beschermd is tegen nadelige maatregelen, voor zover de werknemer heeft ingestemd met deze mededeling. 

De werkgever kan ook op de hoogte worden gebracht van het feit dat de werknemer beschermd is :  

• Door de directie van het Toezicht op het welzijn op het werk, de politiediensten, het openbaar ministerie of de onderzoeksrechter als het gaat om een werknemer die een klacht heeft ingediend ; 

• Door de werknemer zelf, als het gaat om een werknemer die een rechtsvordering instelt of voor wie een rechtsvordering wordt ingesteld om de reglementering te doen naleven ; 

• Door de werknemer zelf als hij getuige is in een rechtszaak. 

Inhoud van de bescherming 

Tijdens de beschermingsperiode mag de werkgever:  

• Geen einde maken aan de arbeidsrelatie, noch na het einde van de arbeidsrelatie een nadelige maatregel treffen om redenen die verband houden met het indienen of de inhoud van het verzoek tot formele psychosociale interventie wegens feiten van geweld of pesterijen op het werk, van de klacht, de rechtsvordering of de getuigenverklaring ; 

• Noch tijdens de arbeidsrelatie een nadelige maatregel treffen om redenen die verband houden met het indienen of de inhoud van het verzoek tot formele psychosociale interventie wegens feiten van wegens feiten van geweld of pesterijen op het werk, van de klacht, de rechtsvordering of de getuigenverklaring, tenzij het gaat om een preventiemaatregel om het gevaar weg te nemen of de schade te voorkomen of te beperken, en voor zover deze maatregel evenredig en redelijk is. 

Beschermingsperiode en bewijslast 

De bewijslast van de toegelaten redenen en rechtvaardigingen berust bij de werkgever:  

• Wanneer de arbeidsrelatie wordt beëindigd binnen de 12 maanden na het tijdstip waarop de werkgever kennis had of redelijkerwijs kennis kon hebben van het indienen van het verzoek tot formele psychosociale interventie wegens feiten van geweld of pesterijen op het werk, van de klacht of van de getuigenverklaring ; 

• Wanneer de arbeidsrelatie wordt beëindigd of de maatregel wordt getroffen nadat een rechtsvordering werd ingesteld en dit tot drie maanden na de dag waarop de rechterlijke beslissing in kracht van gewijsde is getreden.