Er is slechts sprake van een kennelijk onredelijk ontslag:
- Wanneer de verbreking van de arbeidsovereenkomst volledig losstaat van het gedrag of van de geschiktheid van de werknemer
- Of wanneer het ontslag niet berust op de noodwendigheden inzake de werking van de onderneming, de instelling of de dienst
- En waartoe nooit beslist zou zijn door een normale en redelijke werkgever
Redenen voor ontslag…
De commentaar bij de cao stelt dat de rechtbank moet nagaan of de ontslagredenen al dan niet verband houden met de geschiktheid of het gedrag van de werknemer of dat zij berusten op de noodwendigheden inzake de werking van de onderneming.
Als de werknemer bijvoorbeeld de veiligheidsvoorschriften negeert of andere orders van de werkgever naast zich neerlegt, of indien er economische, financiële of organisatorische redenen aan de grond van het ontslag liggen, zal er dan ook geen sprake zijn van een kennelijk onredelijk ontslag.
De sociale partners benadrukken dat in het kader van een kennelijk onredelijk ontslag enkel de redenen voor het ontslag getoetst mogen worden en niet de omstandigheden waarin het ontslag gegeven wordt. Indien enkel de omstandigheden het ontslag onredelijk maken, bijvoorbeeld omdat de werkgever de ongeschiktheid van de werknemer breed uitsmeert op de sociale media, dan moet de werknemer een procedure wegens rechtsmisbruik opstarten en niet de procedure wegens kennelijk onredelijk ontslag.
… binnen een zekere marge
Het verschil met het willekeurig ontslag is dat bij een kennelijk onredelijk ontslag de uitoefening van het ontslagrecht van de werkgever wordt afgetoetst aan wat een normale en redelijke werkgever in zijn geval zou doen. Deze aanvulling, evenals de toevoeging van het woordje “kennelijk” wijzen erop dat de rechter enkel een marginale toetsing kan doen. Hij mag immers niet de opportuniteit van het beleid van de werkgever nagaan, die de vrijheid heeft om een keuze te maken uit verschillende redelijke beleidsalternatieven.
Indien een werknemer zijn werk niet aankan, heeft de werkgever bijvoorbeeld de keuze om de werknemer te ontslaan, hem een andere functie aan te bieden of hem een opleiding te laten volgen die hem in staat stelt zijn werk beter uit te oefenen. Indien hij ervoor kiest om de werknemer te ontslaan, zal dit enkel als kennelijk onredelijk beschouwd mogen worden indien elke normale en redelijke werkgever in dat geval een andere keuze gemaakt zou hebben.
Of er al dan niet sprake is van een kennelijk onredelijk ontslag is dan ook een feitenkwestie. Het komt uiteindelijk aan de rechter toe om te oordelen of het ontslag van de werknemer kennelijk onredelijk is. Het is bijgevolg niet altijd even gemakkelijk om op voorhand met zekerheid uit te maken of het ontslag kennelijk onredelijk is of niet. De beoordeling kan wel vergemakkelijkt worden door de bestaande rechtspraak te onderzoeken, omdat deze toelaat om na te gaan met welke elementen de rechters bij hun beoordeling rekening houden. U vindt een overzicht van de rechtspraak over het kennelijk onredelijk ontslag in fiche 4 van dit dossier over de ontslagmotivering.