Mystery calls in Brussel binnenkort efficiënter

Ben je werkgever in het Brussels Gewest? Weet dan dat het gewest enkele nieuwigheden heeft goedgekeurd om discriminatietests of 'mystery calls' efficiënter te maken. Deze calls kunnen als bewijs worden gebruikt, zelfs als ze zonder jouw medeweten worden opgenomen. De voorwaarden voor deze calls werden bovendien opnieuw bepaald.

7 juli 2023

Hierna vind je enkele vragen en antwoorden ter verduidelijking. Deze wijzigingen treden in werking op 9 juli 2023.

Aan welke voorwaarden moet een mystery call voldoen?

Dat is de belangrijkste vraag die we ons moeten stellen. De gewestelijke regels bepalen dat de discriminatietest aan een aantal voorwaarden moet voldoen.

Niet uitlokken, niet overdrijven

De test mag niet van uitlokkende aard zijn en moet zich beperken tot het creëren van de gelegenheid om een discriminerende praktijk aan het licht te brengen door een procedure inzake aanwerving, rekrutering of tewerkstelling waarin een dergelijke praktijk zich zou kunnen voordoen, zonder overdrijven, na te bootsen.

Enkel in bepaalde situaties

De discriminatietest wordt enkel in de volgende gevallen uitgevoerd:

Na een klacht of een melding
Op basis van een redelijke verdenking van praktijken die als discriminatie gekwalificeerd zouden kunnen worden bij een werkgever na een onderzoek, de analyse van de sociale gegevens van een werkgever of de vaststelling door een gewestelijke werkgelegenheidsinspecteur
Op basis van een redelijke verdenking van discriminerende praktijken die aan het licht werden gebracht in een activiteitssector, met name door de resultaten van de academische studie of statistische studies
Op basis van een redelijke verdenking van discriminerende praktijken die met name aan het licht werden gebracht als gevolg van de resultaten van de vergelijking van de sociale gegevens van werkgevers binnen een activiteitensector met die van de Brusselse economie

De discriminatietests die worden bedoeld onder de twee laatste punten worden enkel uitgevoerd met de nadrukkelijke en voorafgaandelijke toestemming van de arbeidsauditeur of van de Procureur des Konings.

Kunnen mystery calls worden gebruikt als bewijs?

Ja, onder bepaalde voorwaarden. In geval van een mystery call die elektronisch of telefonisch wordt uitgevoerd, kan de opname van het gesprek die zonder medeweten van de andere deelnemers aan het gesprek werd gemaakt, worden gebruikt als bewijsmateriaal op voorwaarde dat:

De opname werd gemaakt door de gewestelijke inspecteurs die deelnamen aan het gesprek
Of het gesprek dat werd gevoerd door de derde die de plaats inneemt van de gewestelijke inspecteur

Test uitgevoerd door een derde

De gewestelijke werkgelegenheidsinspecteur kan zich immers, om een discriminatietest uit te voeren, laten vervangen door een derde die geen deel uitmaakt van zijn inspectiedienst, wanneer de uitvoering van deze test de tussenkomst vereist van een persoon met een bijzonder kenmerk in verband met een van de motieven voor discriminatie.

Die derde is in dat geval gebonden aan het beroepsgeheim.

Mag de sociaal inspecteur liegen tijdens de mystery call?

Ja, als hij dat doet om het mogelijk te maken om de discriminatietest uit te voeren.

Bij een mystery call zijn de artikelen van het Strafwetboek inzake valsheid in geschrifte, valsheid in informatica en valsheid in telefonie dus niet van toepassing wanneer fictieve elementen worden opgenomen in de kandidaatstellingen die worden opgesteld om een test te kunnen uitvoeren.

Voorbeeld

De sociaal inspectrice stelt een valse kandidatuur op waarin ze ook vermeldt dat ze zwanger is, hetgeen niet overeenstemt met de realiteit.

Zijn stafbare feiten toegestaan in mystery calls?

Ja, maar opnieuw enkel onder bepaalde voorwaarden. De voorwaarden bepalen dat de Brusselse inspecteurs geen inbreuk plegen wanneer de strafbare feiten strikt noodzakelijk zijn. Hetzelfde geldt voor de magistraten van het openbaar ministerie die, als daar reden toe is, toestemming geven voor deze testen, alsook voor de hierboven vermelde derden.

Zijn werknemers die menen dat ze het slachtoffer zijn van discriminatie beschermd?

We hoeven het eigenlijk niet meer te herhalen: discriminatie is verboden. Werknemers die een melding doen van discriminatie zijn beschermd tegen ontslag en represailles. Meer informatie vind je in onze informatie over de bescherming door de antidiscriminatiewetten.

Wat doet Securex om jou te informeren?

Mystery calls bestaan ook op federaal niveau. Onder het thema Sociale inspectie en sancties vind je meer informatie over de federale en gewestelijke regels over: