Waarom een inhoudingsplicht?
Als ondernemer moet je je aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen, zoals Securex Integrity, en betaal je elk kwartaal een bijdrage. Dankzij die aansluiting en bijdragen bouw je – als zelfstandige in hoofdberoep of als meewerkende partner – sociale rechten op, zoals een pensioen en de terugbetaling van medische kosten.
In sommige sectoren stelt de overheid echter vast dat opvallend veel ondernemers zich niet aansluiten en geen sociale bijdragen betalen. Zo kunnen zij op oneerlijke wijze goedkoper werken dan ondernemers die wel hun verplichtingen nakomen. Bovendien leidt dit tot tekorten in de sociale zekerheid, wat op termijn impact heeft op de bijdragen van degenen die wel betalen. Om dat fenomeen tegen te gaan, werden er in 2023 twee nieuwe verplichtingen ingevoerd in de bouw- en schoonmaaksector: een registratieplicht en een inhoudingsplicht.
Registratieplicht vanaf 2024
Alle werkende vennoten en helpers moeten zich registreren in de KBO.
Lees meer: 'Een register voor werkende vennoten en helpers in de bouw- en schoonmaaksector'
Inhoudingsplicht vanaf 2026
Ondernemers moeten een bedrag inhouden als een opdrachtnemer of (onder)aannemer sociale schulden heeft in het kader van het zelfstandigenstatuut. Hieronder lees je alles over deze inhoudingsplicht.
Goed om weten
In de bouwsector, bewakingssector en vleessector bestaat al langer een inhoudingsplicht voor schulden bij de fiscus en RSZ.
Lees meer over de inhoudingsplicht voor fiscale schulden op de site van de FOD Financiën
Lees meer over de inhoudingsplicht voor RSZ-schulden op het portaal van de sociale zekerheid
Wat betekent de nieuwe inhoudingsplicht?
Ben je actief in de bouw- of schoonmaaksector? Ga dan steeds na of je opdrachtnemers of (onder)aannemers sociale schulden hebben in het kader van het sociaal statuut van de zelfstandigen. Als dat het geval is, moet je bij onroerende werkzaamheden 15% inhouden van het factuurbedrag (exclusief btw), op het ogenblik van de betaling.
Bekijk de lijst van ‘werken in onroerende staat’ op de website van het RSVZ
Welke schulden doen een inhoudingsplicht ontstaan?
De volgende sociale schulden doen een inhoudingsplicht ontstaan:
- De opeisbare sociale bijdragen en administratieve geldboetes
- De bedragen verschuldigd in de hoedanigheid van hoofdelijke aansprakelijke, zoals een zelfstandige voor zijn helper of de vennootschap voor de vennoten of mandatarissen (lees meer)
- De jaarlijkse forfaitaire vennootschapsbijdrage (lees meer)
In de volgende gevallen is er geen inhoudingsplicht:
- Onbetaalde sociale bijdragen, geldboeten of vennootschapsbijdragen die het voorwerp uitmaken van een lopend afbetalingsplan. Het plan moet correct worden nageleefd bij het sociaal verzekeringsfonds of bij de gerechtsdeurwaarder.
- Bedragen die het voorwerp uitmaken van een geschil voor de rechtbank
- De bedragen verschuldigd in de hoedanigheid van hoofdelijke aansprakelijke mandataris of werkend vennoot voor de jaarlijkse vennootschapsbijdrage
Welk bedrag moet je inhouden?
Wanneer je een factuur betaalt waarbij de inhoudingsplicht van toepassing is, moet je 15% van het factuurbedrag (exclusief btw) afhouden. Op een factuur van 100 euro (exclusief btw) moet je dus 15 euro inhouden.
In de praktijk kan het echter gebeuren dat je opdrachtnemer of (onder)aannemer ook schulden heeft bij de RSZ en/of fiscus. In dat geval volg je de inhoudingsregels hieronder.
👉 Er zijn zowel fiscale schulden als RSZ-schulden
Wanneer er zowel fiscale als RSZ-schulden zijn, hoef je geen extra inhouding te doen voor sociale schulden als zelfstandige. In plaats daarvan houd je 15% in voor de fiscale schulden en 35% voor de RSZ-schulden, wat samen een maximale inhouding van 50% oplevert.
👉 Er zijn enkel fiscale schulden of RSZ-schulden
Als er alleen schulden zijn bij de fiscus of de RSZ, voeg je deze toe aan de inhouding voor sociale schulden als zelfstandige. Dit betekent dat je 15% inhoudt voor fiscale schulden of 35% voor RSZ-schulden. Daarnaast houd je 15% in voor sociale schulden als zelfstandige. In totaal kan de inhouding dan maximaal 30% zijn als er ook fiscale schulden zijn, of 50% als er ook RSZ-schulden zijn.
Als opdrachtgever: wat moet je doen vanaf 1 januari 2026?
Betaal je als opdrachtgever een factuur van een onderneming uit de bouw-en schoonmaaksector? Controleer dan niet alleen of die laatste fiscale of RSZ-schulden heeft, maar ook of er schulden zijn in het kader van het sociaal statuut voor zelfstandigen. Is het antwoord ja? Dan moet je 15% van het factuurbedrag inhouden en doorstorten aan de RSVZ op hetzelfde moment als de betaling van de factuur zelf.
Hoe weet ik of er een inhoudingsplicht geldt?
Vandaag bestaan er al twee online diensten waarmee je de inhoudingsplicht voor RSZ- schulden kan controleren:
- checkinhoudingsplicht.be is een webapplicatie waarmee je snel kunt nagaan of een onderneming onderworpen is aan de inhoudingsplicht
- De API billRetainment is een REST-dienst die je kan integreren in je IT-systeem, om deze controle te automatiseren binnen je interne processen
De nieuwe inhoudingplicht wordt aan beide toepassingen toegevoegd.
🖱️ Via de website checkinhoudingsplicht.be
Via checkinhoudingsplicht.be kan je vandaag al nagaan of er RSZ- of fiscale schulden zijn. Vanaf 1 januari 2026 zal je hier ook kunnen nagaan of er sociale schulden zijn.
Heeft de onderneming een groene status? Dan moet je geen inhouding doen op de factuur die je betaalt.
Is jouw (onder)aannemer schuldenaar van fiscale schulden, RSZ-schulden en/of schulden in het kader van het sociaal statuut der zelfstandigen? Dan wordt de onderneming aangeduid met een rode status. Dat betekent dat de inhoudingsplicht geldt.
Verschillende scenario's zijn hierbij mogelijk:
- 35% inhouding: er is enkel een inhouding in het kader van RSZ-schulden
- 15% inhouding: er is enkel een fiscale inhoudingsplicht, of een inhoudingsplicht in het kader van het zelfstandigenstatuut
- 50% inhouding: er is een inhouding in het kader van RSZ-schulden (35%), in combinatie met ofwel een fiscale inhoudingsplicht of anders een inhouding voor het zelfstandigenstatuut (15%)
Vervolgens kan je In de toepassing informatie doorgeven om het correcte in te houden bedrag te bekomen. Je krijgt ook het rekeningnummer en de mededeling te zien dat je moet gebruiken voor de doorstorting. Het is belangrijk om eerst de inhouding door te storten en pas daarna het saldo van de factuur te betalen.
🖱️ Via de webservice billRetainment
De beveiligde REST-webservice billRetainment laat je momenteel toe om te controleren of een onderneming onderworpen is aan de inhoudingsplicht bij sociale schulden tegenover de RSZ. Deze controle is bedoeld om geïntegreerd te worden in je IT-systeem en zo jouw administratieve processen te vergemakkelijken. In tegenstelling tot checkinhoudingsplicht.be biedt de webservice geen toegang tot beslissingen over de toepassing van inhoudingen op facturen voor fiscale schulden.
Deze dienst zal in 2025 worden uitgebreid om de nieuwe inhoudingsplicht in verband met het zelfstandigenstatuut op te nemen. Vanaf 1 januari 2026 kun je de dienst dus ook gebruiken om deze nieuwe categorie van schulden te controleren.
Naast de controle biedt de dienst ook de mogelijkheid om betalingen aan de RSZ voor de betrokken ondernemingen voor te bereiden.
Voor meer technische informatie, raadpleeg de officiële pagina
Ik ben opdrachtnemer/aannemer: hoe kan ik inhouding op mijn facturen vermijden?
Als ondernemer wil je graag dat jouw facturen tijdig en volledig betaald worden. Om een inhouding op jouw facturen te vermijden, is het belangrijk dat je tijdig je bijdragen betaalt.
Waar kunnen ik en mijn boekhouder de openstaande bijdragen raadplegen?
Je krijgt elk kwartaal een uitnodiging van Securex Integrity om jouw bijdrage voor dat kwartaal te voldoen. Om te vermijden dat je een uitnodiging zou missen, kan je samen met jouw boekhouder best gebruik maken van het portaal MySecurex. Je krijg er een actueel overzicht van:
- De bijdragen die je voor elk kwartaal verschuldigd bent
- Je reeds betaalde en niet-betaalde bijdragen
Wat gebeurt er als ik een bijdrage niet betaal ?
Als je een betaling niet tijdig hebt gedaan, ontvang je kort daarna een brief van het RSVZ die je herinnert aan het openstaand saldo en aanmaant om dit binnen vijftien kalenderdagen te betalen. Krijg je zo'n brief? Dan kan je twee zaken doen om inhoudingen te voorkomen:
- Betaal het openstaand saldo zo snel mogelijk
- Heb je betalingsmoeilijkheden? Vraag zo snel mogelijk een afbetalingsplan en leef dit na
Doe je geen van beiden vóór de deadline van de aanmaning? Dan komt je onderneming terecht op de lijst waar de inhoudingsplicht op van toepassing is. Jouw opdrachtgevers zullen vanaf dan slechts een deel van jouw factuur aan jou mogen betalen tot wanneer er geen openstaand saldo meer is.
Lees meer: 'Ik heb tijdelijke financiële problemen'
Hoe kan Securex je helpen ?
Voor de registratie van werkende vennoten en helpers: contacteer jouw Securex ondernemingsloket.
Voor de opvolging van je sociale bijdragen als klant van Securex: surf naar je MySecurex ondernemersportaal.
Bron
- Artikel 15/1 van het koninklijk besluit nr. 38 van 27 juli 1967 houdende inrichting van het sociaal statuut der zelfstandigen