Waarom is de btw-wetgeving voor (para)medische beroepen gewijzigd?
In 2019 werd België op de vingers getikt door Europa. De Belgische btw-vrijstelling voor prestaties van de (para)medische beroepen, ziekenhuisverpleging en medische verzorging voldeed niet aan de Europese eisen. Eerder, in 2016, werd onder invloed van de Europese rechtspraak de btw-vrijstelling voor esthetische ingrepen en behandelingen al afgeschaft. Nu gaat de wetgeving nog een stapje verder en verdwijnt het onderscheid tussen gereglementeerd en niet gereglementeerd karakter van de medische handeling. De focus komt nu te liggen op het therapeutisch doel van de behandeling.
In essentie zijn er twee grote wijzigingen. Ten eerste wordt het personeel toepassingsgebied verbreed. Concreet: De btw-vrijstelling voor medisch verzorging buiten ziekenhuizen, geldt nu voor alle medische beroepen. Ook voor de niet gereglementeerde medische beroepen zoals een osteopaat, chiropractor, acupuncturist enzovoort. Onder voorwaarde dat deze de vereiste beroepskwalificaties bezitten om kwalitatief hoogstaande medische verzorging aan te bieden. Vroeger konden deze beroepen niet van een vrijstelling genieten omdat ze niet erkend waren. Nu kan dat wel omdat de focus op het therapeutisch doel ligt.
Ten tweede heeft de wetswijziging ook gevolgen voor het materieel toepassingsgebied. Deze beperkt zich nu tot diensten met een therapeutisch doel. Met andere woorden: men bekijkt nu elke handeling apart en toetst deze aan het criteria of de handeling al dan niet therapeutisch is. De voorbeelden op het einde van deze blog maken dit duidelijk.
Wanneer heeft de medische verzorging een therapeutisch doel?
Wat verstaan we nu precies onder therapeutisch doel? De wetgever heeft dit niet gedefinieerd maar baseert zich op de Europese rechtspraak. En die omschrijft een therapeutische handeling als een handeling die de diagnose, verzorging en genezing van ziekten of gezondheidsproblemen tot doel heeft of de preventie, bescherming met inbegrip van behoud of herstel van de gezondheid van de mens. In de praktijk komt het erop neer dat de medische beroepsbeoefenaar zelf in eer en geweten het therapeutisch doel bepaalt.
Omdat dit abstract blijft, heeft de fiscale administratie een circulaire ingevoerd met daarin een aantal vermoedens. Zo moet de (be)handeling ingeschreven zijn in de RIZIV-nomenclatuur, gebaseerd zijn op een medisch voorschrift, of moet die in aanmerking komen voor terugbetaling.
Wat als de behandeling niet onder een vermoeden van therapeutisch doel valt? Bijvoorbeeld bij een esthetische ingreep. Dan is het aan de arts om nauwkeurig zijn behandeling te motiveren. Adviseer je klant om deze motiveringsgeschriften goed bij te houden in het patiëntendossier. Een ordentelijke administratie, bespaart hem later veel tijd bij een eventuele controle.
Ook belangrijk om weten: De bewijslast wordt overgeheveld naar de fiscale administratie. Maar wat de regels van de privacy en het medisch beroepsgeheim? De administratie raadt aan om alle dossiers te anonimiseren. Ons advies? Krijgt je klant controle, werk dan constructief mee en waak over het beroepsgeheim van je klanten.
Wat zijn de gevolgen wanneer je klant als medische beroepsbeoefenaar aan btw onderworpen is?
Btw is een systeem van lasten en lusten. Er komt heel wat bij kijken. Zo moet je klant de wijziging van zijn btw-status doorgeven, zijn boekhouding, periodieke aangiften en facturen secuur bijhouden. Maar hier tegenover staat dat je klant de mogelijkheid heeft tot aftrek van btw.
Wil je klant de administratieve rompslomp vermijden dan zijn er enkele bijzondere, administratief eenvoudigere regimes. Denk maar aan het btw-regime voor kleine ondernemingen. Wanneer je klant voor niet vrijgestelde handelingen onder de 25.000 euro blijft, moet hij geen aangifte doen. Hij moet de btw dus niet doorrekenen aan zijn patiënten en geen btw betalen aan de schatkist. Het is wel belangrijk dat hij dit tijdig laat weten aan de fiscale administratie.
Een ander legaal ‘achterpoortje’ is de vrijstelling van betalings- en rapportageverplichtingen voor artsen die uitsluitend niet-vrijgestelde diensten aan een ziekenhuis verlenen. Je klant blijft volledig btw-plichtig, maar de btw wordt aangegeven en betaald door het ziekenhuis. Je klant is dus ontheven van zijn administratieve btw-verplichtingen. Als je klant ook buiten het ziekenhuis niet-vrijgestelde diensten verricht, bijvoorbeeld in zijn eigen praktijk, dan kan hij een overeenkomst sluiten met het ziekenhuis om een deel van die verplichtingen over te nemen voor de belastbare handelingen in het ziekenhuis. Je klant moet dan wel zelf de btw afdragen.
In alle bovenstaande gevallen doet je klant afstand van zijn recht op aftrek.
Therapeutisch doel of niet? Enkele voorbeelden
Je klant moet geval per geval nagaan of hij in aanmerking komt voor de btw-vrijstelling. In de circulaire vind je een aantal voorbeelden terug. We vatten er enkele samen.
Tanden bleken, therapeutisch doel of niet? Als dit door de tandarts wordt gedaan met als doel de patiënt met een mooier glimlach door het leven te laten gaan, dan is er geen sprake van een therapeutisch doel. Ondergaat de patiënt echter een kankerbehandeling en verkleuren zijn tanden door de chemotherapie, dan is een het bleken van de tanden perfect te motiveren als therapeutisch doel en geldt de btw-vrijstelling zonder twijfel.
Sportcoaching, therapeutisch doel of niet? Individuele coaching wel als die gebaseerd is op de risicofactoren en de pathologie van deze patiënt. De vrijstelling zou niet mogelijk zijn voor collectieve cursussen. Al is dit vatbaar voor kritiek want wat als alle deelnemers dezelfde pathologie vertonen?
